Toksyna botulinowa, potocznie nazywana botoksem, jest białkową neurotoksyną produkowaną przez bakterie Clostridium botulinum. Jest to jedna z najsilniejszych trucizn znanych człowiekowi, która może powodować śmiertelne zatrucie jadem kiełbasianym. Toksyna ta działa poprzez blokowanie uwalniania acetylocholiny z zakończeń nerwowych, co prowadzi do porażenia mięśni i zaburzeń oddychania.

Toksyna botulinowa ma jednak także wiele zastosowań medycznych, zarówno w leczeniu różnych chorób neurologicznych, jak i w medycynie estetycznej. W zależności od dawki i miejsca podania, toksyna ta może zmniejszać nadmierną aktywność mięśniową, łagodzić bóle głowy i migreny, redukować nadpotliwość i zeza, a także wygładzać zmarszczki mimiczne.

Toksyna botulinowa podawana jest w postaci iniekcji domięśniowych lub podskórnych w określonych punktach. Efekt terapeutyczny pojawia się po kilku dniach i utrzymuje się od kilku tygodni do kilku miesięcy. Zabieg ten jest zwykle dobrze tolerowany i ma niewiele skutków ubocznych. Możliwe są jednak reakcje alergiczne, zapalenia w miejscu wstrzyknięcia, osłabienie mięśni sąsiednich lub odległych, zaburzenia widzenia lub połykania.

Toksyna botulinowa jest substancją bezpieczną pod warunkiem stosowania jej przez wykwalifikowanego lekarza i przestrzegania odpowiednich zasad higieny i aseptyki. Nie należy jej stosować u osób uczulonych na nią lub na jakikolwiek składnik preparatu, u kobiet w ciąży lub karmiących piersią, u osób z chorobami krwi lub mięśniowymi, u osób przyjmujących leki wpływające na krzepliwość krwi lub przewodnictwo nerwowo-mięśniowe.

Toksyna botulinowa jest więc zarówno groźną trucizną, jak i cennym lekiem. Jej działanie zależy od dawki, sposobu podania i indywidualnej reakcji organizmu. Dlatego należy korzystać z niej z rozwagą i pod kontrolą lekarza.